inloggen / registreer

Jurisprudentie

AE8831

Datum uitspraak2002-10-29
Datum gepubliceerd2002-10-29
RechtsgebiedStraf
Soort ProcedureCassatie
Instantie naamHoge Raad
Zaaknummers01430/01
Statusgepubliceerd

Conclusie anoniem

Nr. 01430/01 Mr Fokkens Zitting: 10 september 2002 Conclusie inzake: [Verdachte] 1. Verdachte is door het Gerechtshof te Amsterdam veroordeeld tot 140 uren onbetaalde arbeid wegens het meermalen plegen van ontuchtige handelingen met iemand beneden de leeftijd van zestien jaren. Verder heeft het Hof de vordering van de beledigde partij, de feiten speelde zich af voor inwerkingtreding van de Wet Terwee, toegewezen. 2. Tegen deze uitspraak heeft verdachte cassatieberoep doen instellen. 3. Namens verdachte heeft mr M.R. Tierie, advocaat te Bunschoten, een middel van cassatie voorgesteld. 4. Het middel klaagt dat het Hof de bewezenverklaring niet naar de eis der wet heeft gemotiveerd en richt zich daarbij tegen de bijzondere bewijsoverweging. 5. Ten laste van verdachte is bewezen verklaard dat: "hij in de periode van 1 januari 1989 tot en met 31 december 1990 te [woonplaats] met [slachtoffer 1], geboren op [geboortedatum] 1981, die toen de leeftijd van zestien jaren nog niet had bereikt, buiten echt, ontuchtige handelingen heeft gepleegd, bestaande in het ontuchtig betasten van en wrijven over de vagina van die [slachtoffer 1] en het brengen van één van zijn vingers in de vagina van die [slachtoffer 1]." 6. De in het middel gewraakte bijzondere overweging luidt als volgt: "Verdachte is op 12 november 1991 door de rechtbank te Utrecht veroordeeld tot voorwaardelijke vrijheidsstraf voor - kort gezegd - het plegen van ontucht met zijn nichtje [slachtoffer 2] die toen nog geen zestien jaar oud was. Verdachte heeft hiervoor indertijd een bekennende verklaring afgelegd. Uit de onder de bewijsmiddelen opgenomen verklaringen van [slachtoffer 2] en [slachtoffer 1], beiden nichtjes van verdachte, blijkt: - dat de ontuchtige handelingen met [slachtoffer 2] en [slachtoffer 1] nagenoeg in dezelfde periode hebben plaatsgevonden; - dat die ontuchtige handelingen altijd plaatsvonden in de woning van verdachte als [slachtoffer 2] of [slachtoffer 1] bij hem logeerde; - dat aan de aan verdachte verweten ontuchtige handelingen met zijn nichtjes in beide gevallen een periode voorafging waarin zij na in het bad te zijn geweest door hem werden afgedroogd en waarin zij wanneer zij met de andere kinderen "verstoppertje" speelden, zich bij verdachte, die dan (naakt) in bed lag, onder de dekens moesten verstoppen. Uit die verklaringen, in onderling verband en samenhang beschouwd - met name gelet op het geijkte patroon van de handelingen - leidt het hof af dat verdachte het hem tenlastegelegde feit heeft begaan." 7. Het middel bevat als eerste de klacht dat op de bewijsmiddelen niet is terug te voeren dat verdachte eerder is veroordeeld terzake een soortgelijk delict met een nichtje van het slachtoffer en dat verdachte dat feit indertijd heeft bekend. 8. Inderdaad blijkt uit de bewijsmiddelen niet dat verdachte eerder is veroordeeld en dat verdachte destijds dat feit heeft bekend. Dat betekent echter niet dat de klacht doel treft. De overweging van het Hof moet namelijk aldus worden gelezen dat het Hof uit de overeenstemming tussen de in de overweging genoemde verklaringen van [slachtoffer 2] en [slachtoffer 1] heeft afgeleid dat verdachte het feit heeft begaan. De passage daaraan voorafgaand, waarin het Hof melding maakt van de veroordeling en de bekentenis, vormt de inleiding op hetgeen daarna wordt weergegeven, maar is niet direct voor het bewijs gebruikt. Voor zover die veroordeling en bekentenis in het kader van de bewijsvoering een rol hebben gespeeld, zal deze, nu het Hof ze niet rechtstreeks voor het bewijs heeft gebruikt, aldus moeten worden begrepen dat veroordeling en bekentenis argumenten opleverden om de verklaring van [slachtoffer 2] over wat destijds is geschied, betrouwbaar te achten. Overwegingen die daarop betrekking hebben behoeven niet te steunen op in de uitspraak opgenomen wettige bewijsmiddelen(1). 9. De tweede klacht luidt dat de overwegingen van het Hof dat de ontucht met het slachtoffer [slachtoffer 1] en haar nichtje [slachtoffer 2] in nagenoeg dezelfde periode hebben plaatsgevonden in de woning van verdachte wanneer [slachtoffer 1] (en in het geval van haar nichtje: [slachtoffer 2]) bij hem logeerden, niet uit de bewijsmiddelen volgen. 10. Het slachtoffer heeft verklaard dat de ontuchtige handelingen met haar plaatsvonden in de periode van (ongeveer) januari 1989 tot september 1990, toen het seksueel misbruik van haar oom met haar nichtje [slachtoffer 2] uitkwam. [slachtoffer 2] heeft verklaard dat zij omstreeks 1990 aangifte tegen haar oom heeft gedaan omdat hij haar van haar tiende tot haar vijftiende seksueel had misbruikt. Kennelijk en in het licht van de stukken niet onbegrijpelijk - zie het rapport van Van Leeuwen - heeft het Hof deze verklaringen aldus opgevat dat het misbruik van [slachtoffer 2] in 1990 heeft voortgeduurd totdat zij dat naar buiten bracht. Als die lezing wordt gevolgd, mist de klacht feitelijke grondslag. 11. Hetzelfde lot treft de klacht dat niet uit de bewijsmiddelen kan blijken dat de ontucht altijd heeft plaatsvonden in de woning van verdachte wanneer [slachtoffer 1] of [slachtoffer 2] bij hem logeerden. In de als bewijsmiddel 4 opgenomen verklaring die [slachtoffer 2] tegenover verbalisanten heeft afgelegd, verklaart zij dat zij door haar oom (verdachte) is misbruikt en dat hij onder andere gemeenschap met haar heeft gehad en dat dat gebeurde als zij bij hem en haar tante in [woonplaats] logeerde. [Slachtoffer 1] heeft verklaard dat de ontucht plaatsvond wanneer zij bij verdachte, die in [woonplaats] woonde, logeerde (bewijsmiddel 1 en 3). 12. Het middel faalt en kan worden afgedaan met de in art. 81 RO bedoelde motivering. 13. Ik heb ook overigens geen gronden voor cassatie aangetroffen. Daarom concludeer ik dat de Hoge Raad het beroep zal verwerpen. De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden, plv. 1 Overigens berusten die vaststellingen, zoals wel is vereist, op hetgeen bij het onderzoek ter terechtzitting in hoger beroep op 9 januari 2001 aan de orde is gekomen, namelijk op de inhoud van aldaar medegedeelde stukken, te weten een verdachte betreffend uittreksel uit het Justitieel Documentatieregister van 21 november 2000 waaruit blijkt dat verdachte eerder, op 12 november 1991, voor het plegen van een soortgelijk delict is veroordeeld en een door prof. Dr. A.M.H. van Leeuwen, psychiater, over verdachte opgemaakt pro justitia rapport van 28 januari 1991, waaruit blijkt dat verdachte destijds heeft bekend seksuele handelingen met zijn nichtje te hebben verricht.

Uitspraak

29 oktober 2002 Strafkamer nr. 01430/01 SO/SM Hoge Raad der Nederlanden Arrest op het beroep in cassatie tegen een arrest van het Gerechtshof te Amsterdam van 23 januari 2001, nummer 23/002034-99, in de strafzaak tegen: [verdachte], geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1953, wonende te [woonplaats]. 1. De bestreden uitspraak Het Hof heeft in hoger beroep - met vernietiging van een vonnis van de Politierechter in de Arrondissementsrechtbank te Utrecht van 10 februari 1999 - de verdachte ter zake van "met iemand beneden de leeftijd van zestien jaren ontuchtige handelingen plegen, meermalen gepleegd" veroordeeld tot het verrichten van onbetaalde arbeid ten algemenen nutte voor de duur van 140 uren, in plaats van drie maanden gevangenisstraf. Voorts heeft het Hof de vordering van de beledigde partij toegewezen in voege als in het arrest vermeld. 2. Geding in cassatie Het beroep is ingesteld door de verdachte. Namens deze heeft mr. M.R. Tierie, advocaat te Bunschoten, bij schriftuur een middel van cassatie voorgesteld. De schriftuur is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit. De plaatsvervangend Procureur-Generaal Fokkens heeft geconcludeerd tot verwerping van het beroep. 3. Beoordeling van het middel 3.1. Het middel, behelzende twee klachten, houdt in dat het Hof de bewezenverklaring niet naar de eis der wet heeft gemotiveerd en richt zich daarbij tegen een door het Hof gegeven nadere bewijsoverweging. 3.2. Ten laste van de verdachte heeft het Hof bewezenverklaard dat: "hij in de periode van 1 januari 1989 tot en met 31 december 1990 te [woonplaats] met [slachtoffer 1], geboren op [geboortedatum] 1981, die toen de leeftijd van zestien jaren nog niet had bereikt, buiten echt, ontuchtige handelingen heeft gepleegd, bestaande in het ontuchtig betasten van en wrijven over de vagina van die [slachtoffer 1] en het brengen van één van zijn vingers in de vagina van die [slachtoffer 1]". 3.3. De in het middel bedoelde nadere bewijsoverweging luidt als volgt: "Verdachte is op 12 november 1991 door de rechtbank te Utrecht veroordeeld tot voorwaardelijke vrijheidsstraf voor - kort gezegd - het plegen van ontucht met zijn nichtje [slachtoffer 2] die toen nog geen zestien jaar oud was. Verdachte heeft hiervoor indertijd een bekennende verklaring afgelegd. Uit de onder de bewijsmiddelen opgenomen verklaringen van [slachtoffer 2] en [slachtoffer 1], beiden nichtjes van verdachte, blijkt: - dat de ontuchtige handelingen met [slachtoffer 2] en [slachtoffer 1] nagenoeg in dezelfde periode hebben plaatsgevonden; - dat die ontuchtige handelingen altijd plaatsvonden in de woning van verdachte als [slachtoffer 2] of [slachtoffer 1] bij hem logeerde; - dat aan de aan verdachte verweten ontuchtige handelingen met zijn nichtjes in beide gevallen een periode voorafging waarin zij na in het bad te zijn geweest door hem werden afgedroogd en waarin zij wanneer zij met de andere kinderen "verstoppertje" speelden, zich bij verdachte, die dan (naakt) in bed lag, onder de dekens moesten verstoppen. Uit die verklaringen, in onderling verband en samenhang beschouwd - met name gelet op het gelijke patroon van de handelingen - leidt het hof af dat verdachte het hem tenlastegelegde feit heeft begaan." 3.4. De eerste klacht houdt in dat op de bewijsmiddelen niet is terug te voeren dat de verdachte eerder is veroordeeld en in verband daarmee destijds een bekennende verklaring heeft afgelegd. 3.5. Die klacht slaagt niet. Weliswaar ontbreekt in de bewijsoverweging de aanduiding van de bewijsmiddelen waaruit van die eerdere veroordeling en verdachtes bekentenis kan volgen, maar dat verzuim staat in dit geval niet in de weg aan de toereikendheid van de motivering van de bewezenverklaring. Gelet op de slotzin van de bewijsoverweging heeft het Hof ter nadere motivering van de bewezenverklaring alleen gedoeld op de inhoud en samenhang van daar genoemde verklaringen. Het in de klacht bedoelde tekstgedeelte, dat met die verklaringen niets uitstaande heeft, moet dan ook worden beschouwd als een de bewijsoverweging inleidende opmerking die niet van wezenlijke betekenis is voor de inhoud van die overweging en die daarom als zodanig geen steun behoeft in wettige bewijsmiddelen. 3.6. Het middel behelst als tweede klacht dat uit de bewijsmiddelen niet kan volgen dat de ontucht met het slachtoffer en die met haar nichtje [slachtoffer 2] in nagenoeg dezelfde periode hebben plaatsgevonden en eveneens niet dat de ontuchtige handelingen met [slachtoffer 2] altijd plaatsvonden in de woning van de verdachte als zij bij hem logeerde. 3.7. De verklaring van het slachtoffer van 24 september 1997, opgenomen in bewijsmiddel 1, houdt voorzover van belang, in: "Ik wil tegen mijn oom [verdachte] aangifte doen terzake van seksueel misbruik. Dit is meermalen gebeurd in de periode vanaf ongeveer mijn achtste jaar, toen ik in groep 4 en 5 van de lagere school zat. Dat is geweest in het jaar 1989 tot in september 1990, het moment waarop uitkwam dat mijn oom met een ander nichtje, [slachtoffer 2], incest had gepleegd. (...) Destijds woonde mijn oom ook al in [woonplaats]. In die tijd bleef ik regelmatig bij hem logeren." 3.8. De verklaring van [slachtoffer 2] van 26 november 1997, opgenomen als bewijsmiddel 4, houdt voorzover van belang, in: "Ik ben een nichtje van [slachtoffer 1]. Ik kan verklaren dat ik omstreeks 1990 aangifte gedaan heb tegen mijn oom [verdachte]. Hij had mij ongeveer vijf jaar misbruikt, van mijn tiende tot mijn vijftiende. Oom [verdachte] heeft onder andere gemeenschap met mij gehad. Dat gebeurde als ik bij hem en mijn tante in [woonplaats] logeerde.(...)" 3.9. Het Hof heeft de onder 3.7 en 3.8 weergegeven verklaringen kennelijk en niet onbegrijpelijk opgevat als inhoudende dat het misbruik van [slachtoffer 2] heeft voortgeduurd totdat zij aangifte deed. De klacht mist dus in zoverre feitelijke grondslag. 3.10. Gelet op de onder 3.8 weergegeven verklaring mist de klacht voorzover inhoudende dat niet uit de bewijsmiddelen kan blijken dat de ontucht met [slachtoffer 2] altijd heeft plaatsgevonden in de woning van de verdachte wanneer zij bij hem logeerde, eveneens feitelijke grondslag. 4. Slotsom Nu het middel niet tot cassatie kan leiden, terwijl de Hoge Raad ook geen grond aanwezig oordeelt waarop de bestreden uitspraak ambtshalve zou behoren te worden vernietigd, moet het beroep worden verworpen. 5. Beslissing De Hoge Raad verwerpt het beroep. Dit arrest is gewezen door de vice-president W.J.M. Davids als voorzitter, en de raadsheren G.J.M. Corstens, A.M.J. van Buchem-Spapens, J.P. Balkema en B.C. de Savornin Lohman, in bijzijn van de griffier S.P. Bakker, en uitgesproken op 29 oktober 2002.